Start budowy tuneli na Bemowie i inne wydarzenia lipca 2020 roku

Początek drążenia tuneli na Bemowie i Zaciszu, odkrycie największego niewybuchu na Bródnie, konkurs na nazwę nowych pociągów czy dofinansowanie na opracowania o rozwoju warszawskiego metra – to tylko niektóre kwestie, mające miejsce w minionym miesiącu. Te i kilka innych tematów rozwijamy poniżej. Zachęcamy do lektury zestawienia lipcowych aktualności.

Pierwsze metry tunelu na Zaciszu

W połowie czerwca, w odstępie kilku dni, TBM Maria ukończyła pierwszy tunel między stacjami C21 Bródno i C20 Kondratowicza, a TBM Anna rozpoczęła drążenie drugiej, równoległej tuby. Do końca miesiąca maszyna pokonała około 40% dystansu do pierwszego postoju ze średnim tempem blisko 25 m na dobę. W lipcu prędkość tarczy była jeszcze większa. 3 lipca Metro Warszawskie w cotygodniowym raporcie z pracy podziemnych kretów zapisało 502 m wykonane z 329 pierścieni. 10 lipca Anna miała za sobą już 722 m zbudowane z 475 pierścieni, a 17 lipca około godz. 11:00 maszyna, po pokonaniu 921 m, przebiła się na stację w okolicy Urzędu Dzielnicy Targówek. Tego samego dnia podano, że na 23 lipca zaplanowano start Marii w kierunku stacji C19 Zacisze. Ostatecznie do tego nie doszło w zakładanym terminie i maszyna ruszyła dalej 27 lipca. Wykonywany obecnie szlak D20 jest najdłuższym na bródnowskim odcinku II linii – ma ponad 1,3 km i przebiega początkowo po łuku od ul. Kondratowicza przy ul. św. Wincentego do ul. Blokowej przy ul. Kanałowej, gdzie zlokalizowana jest wentylatornia szlakowa V20, a następnie prosto pod Blokową i Litawora do przystanku pod ul. Figara. Do końca lipca Maria wydrążyła 68 m tego tunelu, a łącznie miała za sobą 987,5 z 2908 m. Wykonawca, z uwagi na dalszy brak obsługi dla wszystkich czterech tarcz i konieczność przerzucania ekip między maszynami, planuje dokończyć drążenie Marią i dopiero po dotarciu do torów odstawczych za stacją Trocka wrócić do Anny. Mimo opóźnień spowodowanych koronawirusem, staje się możliwe ukończenie tuneli bródnowskiego odcinka jeszcze w tym roku.

By być bliżej mieszkańców sąsiadujących z budową metra na Targówku, jego główny wykonawca uruchomił drugi na terenie tej dzielnicy punkt informacyjny. Czasowa placówka została otwarta 20 lipca na Zaciszu, przy skrzyżowaniu ulic Blokowej i Kanałowej, obok wspomnianej wentylatorni V20. Bieżące informacje o inwestycji można uzyskać w tym miejscu od poniedziałku do piątku w godzinach 9-19. Mniej więcej od połowy sierpnia, w związku z przejściem TBM pod okolicznymi budynkami, punkt będzie czynny całodobowo.

Postępy na budowie stacji końcowej C21 Bródno i jej torów odstawczych pozwalają na przywrócenie pierwotnego przebiegu torów tramwajowych wzdłuż ul. Rembielińskiej. Operacja rozpoczęła się 25 lipca od montażu rozjazdu nakładkowego przy ul. Poborzańskiej, a całość prac ma potrwać do 28 sierpnia. Do tego czasu linie tramwajowe 1, 3 i 4 będą jeździły na zmienionych trasach, a linie 25 i 41 będą zawieszone. Funkcjonować będzie zastępcza linia autobusowa Z-1, objeżdżająca budowę metra ulicami Bartniczą, Wysockiego i Odlewniczą.

Ponadto na budowie stacji Bródno ponownie dała o sobie znać historia. Niestety, tym razem nie chodziło o cenne odkrycie archeologiczne, a o kolejny niewybuch. Warszawa w czasie II wojny światowej była bombardowana wielokrotnie. We wrześniu 1939 roku hitlerowcy zniszczyli znaczną część drewnianej zabudowy Nowego Bródna w okolicach Cmentarza Bródnowskiego, zaś w lipcu 1944 roku sowieckie bomby spadły na Bródno przy okazji nalotu na prawobrzeżną część miasta. Przy skrzyżowaniu ulic Kondratowicza, Rembielińskiej i Bazyliańskiej pociski wydobyto dwukrotnie w listopadzie 2019 roku, raz miesiąc później i raz w maju 2020 roku, za każdym razem ewakuując pracowników budowy i osoby z pobliskich budynków oraz wstrzymując ruch tramwajów. 25 lipca natomiast znaleziony został największy dotychczas niewybuch na budowie II linii metra. Była to niemiecka lotnicza bomba odłamkowa SD 250, która miała 165 cm długości, blisko 40 cm średnicy i ważyła aż 250 kg, przez co w razie wybuchu jej zasięg wyniósłby 1200 m. Z uwagi na potencjalną siłę rażenia i usytuowanie pocisku utrudniające jego wydobycie, ewakuację okolicznej ludności i działania saperów zaplanowano na poranek następnego dnia. Wstępnie mówiono, że sąsiadujące z budową bloki będzie musiało opuścić nawet 10 000 osób, ale ostatecznie ewakuowano blisko 1000 mieszkańców. Około południa patrol saperski z 2. Mazowieckiego Pułku Saperów w Kazuniu zabezpieczył i przetransportował niewybuch na poligon Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia koło Torunia, gdzie jeszcze tego samego dnia bombę zdetonowano. Nagranie z tego wydarzenia opublikowało Ministerstwo Obrony Narodowej.

Ruszyło drążenie na Bemowie

W zestawieniu czerwcowych aktualności podaliśmy, że budowa stacji C4 przy Urzędzie Dzielnicy Bemowo wchodzi w kolejny etap. W związku z realizacją przejść podziemnych pod skrzyżowaniem Górczewskiej z Powstańców Śląskich, wykonawca był zmuszony zająć środek tej krzyżówki, jednocześnie przebudowując ją na rondo i wstrzymując na niespełna miesiąc ruch tramwajowy. 25 lipca tramwaje linii 10, 23 i 26 powróciły na trasy sprzed zamknięcia, a autobusowa linia zastępcza Z26 uległa likwidacji, ale jednocześnie utrzymano zawieszenie linii tramwajowej 11.

27 lipca natomiast przystąpiono do budowy tuneli szlakowych w kierunku stacji Księcia Janusza. O godz. 8:33 pracę rozpoczęła maszyna drążąca o imieniu Krystyna, która wykonuje tubę północną. W ramach odcinka II linii na granicy Woli i Bemowa tarcza ta ma do ułożenia 1369 m tunelu, składającego się z trzech fragmentów. Pierwszy to połączenie torów odstawczych za stacją C4 z tą stacją, które ma zaledwie 137 m długości i  jest najkrótszym odcinkiem tej linii wykonywanym metodą tunelową. W chwili startu TBM wykonawca przewidywał, że zostanie on wykonany w ciągu 7-10 dni. Dzień po rozpoczęciu drążenia Metro Warszawskie podało, że powstało pierwsze 10 m tego krótkiego łącznika, jednocześnie pokazując jak pracuje tarcza, zaś 31 lipca poinformowano, że ułożonych zostało 68 m z 39 pierścieni. Druga maszyna, Elisabetta, która wykona tunel południowy o długości 1367 m, ma wystartować 10 sierpnia. Podobnie jak w przypadku odcinka bródnowskiego, wykonawca liczy, że obydwu TBM uda się wykonać ich zadania do końca tego roku.

Warszawiacy nazwą nowe pociągi metra

30 stycznia 2020 roku zawarty został największy dotychczas kontrakt na tabor dla warszawskiego metra. Konsorcjum Škoda Trasnportation i Škoda Vagonka w okresie od września 2021 do czerwca 2024 roku dostarczy od 37 do 45 pociągów, których nazwę wybiorą mieszkańcy Warszawy. 7 lipca Metro Warszawskie ogłosiło konkurs „Nazwij nowe pociągi”, na który do 19 lipca każda osoba, która rozliczyła PIT za 2019 rok w stolicy, mogła za pomocą specjalnego formularza zgłosić swoją propozycję. Słowo musiało przestrzegać zasad języka polskiego oraz nie mogło w żaden sposób naruszać prawa i zasad współżycia społecznego. 20 lipca poinformowano, że wpłynęło blisko 1600 zgłoszeń i obrady nad przesłanymi pomysłami rozpoczyna 5-osobowa komisja, składająca się z przedstawicieli ratusza, Zarządu Transportu Miejskiego, metra i producenta. Kierując się kryterium nawiązania do Warszawy, każdy z członków komisji wybierze 2 propozycje, a następnie spośród nich wyłonionych zostanie 5 potencjalnych nazw. Zestaw ten uzupełni pomysł Škody i w dniach 10-23 sierpnia ponownie wszyscy rozliczeni w Warszawie będą mogli oddać głos na którąś z 6 propozycji. Zwycięską nazwę poznamy do 15 września.

Kolejne rosyjskie wagony w nowych barwach

Z opisanych akapit wyżej 37 pociągów Škody aż 22 składy mają posłużyć do wymiany „jeden za jeden” wszystkich pociągów zestawionych z wagonów produkcji radzieckiej i rosyjskiej. Zanim do Warszawy dotrze nowy tabor minie jednak jeszcze sporo czasu, a starsze pociągi już teraz wymagają gruntownych remontów, dlatego w celu utrzymania ich w ruchu do momentu ostatecznego odstawienia realizowane są naprawy P5. W latach 2017-2019 Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego „Mińsk Mazowiecki” za przeszło 18,3 mln zł wyremontowały 64 wagony (28 kabinowych i 36 środkowych), zaś obecnie, na mocy wartej blisko 12,3 mln zł umowy podpisanej w połowie czerwca 2019 roku, ta sama firma wykonuje naprawy piątego poziomu utrzymania kolejnych 40 pudeł wagonów serii 81 (8 kabinowych i 32 środkowych). W zakres naprawy P5 wchodzi m.in. naprawa okien i szyb, wymiana uszczelek, wymiana wykładzin i sklejek podłogowych, naprawa poręczy przy drzwiach zewnętrznych, regeneracja pulpitów maszynisty, a także pomiary geometrii pudeł, ich kontrola pod kątem korozji, pęknięć i innych uszkodzeń oraz odświeżenie malatury wraz ze zmianą niebieskiego pasa na żółty i niebieskiego czoła na czerwone. Ta ostatnia zmiana jest pierwszą, która rzuca się w oczy pasażerom. Niebawem będą oni mogli spotkać na I linii pierwszy odnowiony skład z dostarczonej w latach 2008-2009 partii 7 pociągów typu 81-572.2/573.2, które wyróżniają się odmienną ścianą czołową. Na początku lipca z Mińska Mazowieckiego na STP Kabaty powróciły bowiem pierwsze wagony tej serii (zostały one zauważone przez naszego sympatyka, należącego do grupy „Co się dzieje w metrze?”). Po wykonaniu całości zadania, które mińskie ZNTK powinny ukończyć w 2021 roku, po naprawie P5 będą 104 ze 132 wagonów serii 81.

Metro szlifuje szyny

Do prac konserwacyjnych, wykonywanych cyklicznie na infrastrukturze torowej Metra Warszawskiego, należy prewencyjne szlifowanie szyn i rozjazdów. W latach 2020-2022, na mocy zawartego w lutym 2020 roku kontraktu o wartości 15,52 mln zł, reprofilację przeprowadzać będzie firma Speno International. Tegoroczne działania podzielono na dwie części, z których pierwsza przypadła na lipiec. Prace rozpoczęły się w nocy z 5 na 6 lipca i trwały cztery tygodnie. Roboty, prowadzone podczas nocnych przerw w kursowaniu pociągów, początkowo miały miejsce na bielańskim odcinku I linii (zostały one przedstawione na poniższym zdjęciu oraz na nagraniu Metra Warszawskiego), a następnie na II linii. Ich celem było wykrycie i usunięcie wad zmęczeniowych powstałych na główkach szyn w trakcie eksploatacji oraz odtworzenie profilu poprzecznego szyn. Dzięki regularnemu szlifowaniu metro eliminuje wady w początkowych stadiach, niewielkim kosztem przywraca pierwotne właściwości szyn, przedłuża żywotność torowisk i spowalnia zużycie kół pociągów, ale przede wszystkim zwiększa bezpieczeństwo i komfort jazdy podróżnych. Drugi etap prac zaplanowano na okres jesienno-zimowy, na rok 2021 i 2022 również przewidziano po dwa etapy.

Wilanowska galerią sztuki

Od ostatnich dni lipca stacja Wilanowska ponownie promuje kulturę i sztukę w przestrzeni miejskiej. Na wschodniej ścianie antresoli tego podziemnego przystanku otwarto bowiem galerię „Akademia Sztuk Podziemnych”. Inicjatywa ta jest efektem współpracy Metra Warszawskiego ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych Stacja Muranów, które zostało operatorem galerii. Jako pierwsza eksponowana jest wystawa plenerowa „Wielcy w blasku orderów”, która towarzyszyła wystawie czasowej „Blask orderów w 100-lecie odzyskania niepodległości” prezentowanej w Muzeum Łazienki Królewskie. Prezentuje ona wybitne postaci zapisane w historii Polski i przez pryzmat ich życiorysów przedstawia najważniejsze polskie odznaczenia, m.in. Order Orła Białego, Order Virtuti Militari i Order Odrodzenia Polski. Zachęcamy do odwiedzenia stacji i krótkiego spaceru ze sztuką i historią.

Opracowania dotyczące metra z unijnym dofinansowaniem

21 lipca stołeczny ratusz poinformował, że Warszawa otrzyma wsparcie ze środków Unii Europejskiej na rozwój transportu publicznego. Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci, która z ramienia Komisji Europejskiej wdraża instrument finansowy „Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility), pozytywnie rozpatrzyła złożony przez miasto w lutym tego roku wniosek o dofinansowanie projektu pt. „Analiza możliwości rozwoju zintegrowanego transportu w Warszawie w oparciu o metro i multimodalne węzły przesiadkowe”. Wartość tego przedsięwzięcia to przeszło 5 mln euro, zaś dofinansowanie wyniesie 2,1 mln euro, czyli w przeliczeniu około 9 mln zł. Projekt obejmuje realizację prac studyjnych, dokumentacji i analiz związanych z rozbudową sieci multimodalnego transportu publicznego oraz zakłada usprawnienie połączeń pomiędzy węzłami przesiadkowymi transportu dalekobieżnego w oparciu o sieć metra, dzięki utworzeniu brakujących połączeń i udogodnień komunikacyjnych. Do połowy 2023 roku w ramach trzech zadań zostaną wykonane następujące opracowania:

• studium rozwoju systemu metra w Warszawie – analiza wariantów przebiegu i określenie docelowego układu sieci metra,
• dokumentacja przedprojektowa oraz projekty budowlane dla stacji Plac Konstytucji i Muranów wraz z rozbudową i przebudową infrastruktury towarzyszącej (umowa podpisana w listopadzie 2019 roku, termin realizacji do listopada 2021 roku),
• analiza możliwych wariantów połączenia stacji metra Centrum linii M1 z dworcem Warszawa Śródmieście/Warszawa Centralna,
• studium techniczne linii metra M3 wraz ze Stacją Techniczno-Postojową Kozia Górka w Warszawie – Etap I – Praga (umowa podpisana w grudniu 2019 roku, wstępne efekty prac poznaliśmy w czerwcu, termin realizacji do grudnia),
• studium techniczne budowy multimodalnego węzła przesiadkowego Warszawa Wschód.

Lipcowe przetargi i umowy

Rozpoczęte w połowie czerwca trzecie podejście Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie do zaprojektowania dodatkowych wind na stacji Pole Mokotowskie zakończyło się sukcesem. 7 lipca najtańsza i jedyna mieszcząca się w budżecie oferta została odrzucona, w związku z czym za najkorzystniejszą uznano drugą w kolejności propozycję ILF. Już trzy dni później ZTM podpisał z tą spółką umowę, która na wykonanie zadania ma czas do połowy grudnia.

To nie koniec zmian w metrze, które mają służyć osobom niepełnosprawnym ruchowo. 22 lipca ZTM ogłosił przetarg na wykonanie przebudowy, w ramach której platforma podnosząca, łącząca poziom terenu z południową antresolą stacji Racławicka, ma zostać zastąpiona windą. W tym przypadku wymagana dokumentacja techniczna została już opracowana pod koniec 2019 roku, a na przeprowadzenie przewidzianych w niej prac wykonawca będzie miał 130 dni od momentu podpisania umowy. Oferty można składać do 6 sierpnia.

ZTM zamierza także dostosować kolejne bramki biletowe do odczytywania kodów QR, które widnieją na biletach zakupionych w pojazdach i aplikacjach mobilnych. 22 lipca rozpisał postępowanie na zmodyfikowanie w ten sposób łącznie 8 szerszych bramek bagażowych na 4 stacjach centralnego odcinka II linii – Rondo Daszyńskiego, Rondo ONZ, Świętokrzyska i Nowy Świat-Uniwersytet. Zamawiający będzie miał ponadto możliwość udzielenia zamówienia uzupełniającego o maksymalnej wartości równej zamówieniu podstawowemu, co może oznaczać rozszerzenie zakresu o pozostałe 3 stacje tego odcinka – Centrum Nauki Kopernik, Stadion Narodowy i Dworzec Wileński. 29 lipca, tuż przed terminem składania ofert, przełożono go na 31 lipca i wówczas otwarto jedyną ofertę złożoną przez Macro-System. Opiewała ona na blisko 476,3 tys. zł, podczas gdy budżet został określony na 460 tys. zł. Propozycja jest obecnie sprawdzana pod kątem formalnym.

W dniach 10-22 czerwca ZTM przeprowadził postępowanie na zaprojektowanie parkingu P+R Metro Bródno, którego parametry przybliżyliśmy w poprzednim podsumowaniu. 7 lipca, spośród czterech ofert, wybrano najtańszą i jedyną mieszczącą się w kosztorysie, złożoną przez Innebo i opiewającą na 399,75 tys. zł. 10 lipca podpisana została umowa, na mocy której dokumentacja obiektu ma zostać opracowana do 17 grudnia.

Rozpoczęte w połowie czerwca przez Metro Warszawskie poszukiwania dostawcy energii elektrycznej na przyszły rok przedłużają się. W połowie lipca, z uwagi na liczne pytania potencjalnych wykonawców i zmiany w dokumentacji przetargowej, termin składania ofert został przełożony z 24 lipca na 3 sierpnia.