We wrześniu 2021 roku wszyscy mieszkańcy Warszawy, chętni zobaczyć budowę metra na własne oczy, mieli ku temu dwie okazje. 12 września generalny wykonawca zorganizował dzień otwarty na stacji Bemowo, zaś tydzień później w ramach Dni Transportu Publicznego pokazano stację Kondratowicza. W minionym miesiącu dyskutowano również o niepewnej sytuacji ostatniego odcinka II linii na Karolin, a także rozpatrywane było odwołanie w przetargu na prace przedprojektowe I etapu III linii. Ponadto Metro Warszawskie informowało pasażerów jak zachowywać się wobec osób niepełnosprawnych i szkoliło swoich ratowników, Zarząd Transportu Miejskiego ponowił przetarg na zaprojektowanie węzła przesiadkowego Warszawa-Wschód, a stołeczny ratusz rozpisał postępowanie na opracowanie studium rozwoju sieci metra. Zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem, który dokładnie opisuje najważniejsze wydarzenia września.
System przejść podziemnych i próbki wystroju
Pod koniec sierpnia generalny wykonawca metra zapowiedział dzień otwarty na budowie stacji Bemowo i słowa dotrzymał, organizując takie wydarzenie 12 września w godzinach 11:00-15:00. Obok punktu informacyjnego przy ul. Kossutha przygotowano namioty z upominkami i atrakcjami dla najmłodszych oraz zorganizowano wejście na plac budowy. Zaraz za jego ogrodzeniem, na odcinku do wejścia na stację, budowniczowie wykonali chodnik i trawniki, co miało być małą demonstracją jak to miejsce będzie wyglądać po zakończeniu inwestycji. Zwiedzający schodzili pod ziemię wejściem na południowo-zachodnim narożniku skrzyżowania ul. Górczewskiej z ul. Powstańców Śląskich, a następnie byli zaznajamiani z systemem przejść podziemnych pod tym skrzyżowaniem. Przy przejściu w stronę południowej wysepki tramwajowej przygotowano kilka próbek wystroju. Strop został w tym miejscu pomalowany w docelowy łososiowy kolor, a na ścianie zawisł niewielki fragment ceglanej okładziny. Po minięciu tzw. pająka, w korytarzu prowadzącym na zachodnią głowicę stacji, wyczuwalny był delikatny spadek poziomów. Tam też na ścianie pozostawiono paletę kolorów, które rozważano do zastosowania w całym systemie przejść.
Następnie grupy przechodziły przez wykonany na początku miesiąca otwór w korpusie stacji, łączący go z przejściami podziemnymi. Na zachodniej antresoli nie zaszły większe zmiany od sierpniowej wizyty dziennikarzy, a dalej mieszkańcy byli prowadzeni do pomieszczeń technologicznych, gdzie ponownie prezentowana była podstacja trakcyjno-energetyczna i jej wentylatornia. Kolejnym punktem wycieczki, po przejściu przez wschodnią halę odpraw, była hala peronowa. Zaraz po zejściu na poziom -2 nad głowami zwiedzających ukazał się jeden próbny kaseton. Takie panele, ułożone pod kątem do osi stacji, będą tworzyć sufit podwieszany nad platformą pasażerską. Idąc dalej można było zaobserwować przytwierdzony do stropu stelaż pod kolejne rzędy kasetonów, natomiast za torem północnym w kierunku Karolina zainstalowano testowy fragment ściany zatorowej z perforowanej blachy zakrzywionej w łuk. Obydwa wspomniane elementy wykończeniowe zostały wykonane ze stali kortenowskiej i na razie były jeszcze srebrne, ale z czasem materiał ten ulegnie patynowieniu, a cały sufit i ściany staną się miedziane. Z wizualizacji ustawionych na peronie zwiedzający dowiedzieli się także, że na stacji Ulrychów kasetony zawisną wzdłuż osi obiektu, zaś ściany zmienią kolor na zielony. Ostatni fragment trasy wiódł ponownie przez zachodnią antresolę i kończył się na powierzchni pod urzędem dzielnicy. Impreza przyciągnęła blisko 1350 mieszkańców.
W ostatni weekend września budowniczowie metra położyli warstwę ścieralną na zachodniej nitce Powstańców Śląskich na północ od Górczewskiej, a w kolejnych dniach odtwarzano chodniki i ścieżki rowerowe w tym rejonie. Wówczas konstruowano również szyb windowy wyjścia na zachodnią wysepkę tramwajową, ukończono konstrukcję wyjścia przy supermarkecie, a wyjście północno-wschodnie jako piąte z dziewięciu otrzymało stelaż pod szklane zadaszenie. Na placu budowy stacji Ulrychów nie zaszły większe zmiany, kontynuowano odtwarzanie jezdni i chodników oraz prace przy wejściach, windach i wentylatorniach. W szybie demontażowym za stacją Księcia Janusza trwało z kolei zamykanie otworów technologicznych – 30 września zasklepiony był cały otwór północny oraz 1/3 otworu południowego.
Pierwsze naścienne lastryko i chodniki ruchome w naszym metrze
W drugi dzień Dni Transportu Publicznego, 19 września, również od 11:00 do 15:00, firma Gülermak otworzyła przed mieszkańcami Warszawy plac budowy stacji Kondratowicza. Za bramą X, zlokalizowaną od strony parkingu przy Urzędzie Dzielnicy Targówek, przygotowano różne atrakcje, a odrobinę dalej, przed samym wejściem na stację, stworzono niewielką ekspozycję z zębów i innych zużytych elementów maszyn drążących. Po zejściu na poziom antresoli, zwiedzający zobaczyli debiutujące w warszawskim metrze lastryko na ścianach, a za zakrętem, gdzie go jeszcze nie zamontowano, widoczne były elementy systemu monitoringu prądów błądzących. Idąc korytarzem dalej na wschód, grupy mijały przyszłe lokale handlowe i docierały w okolice dwóch wyjść prowadzących na ul. św. Wincentego. W tym miejscu czekała kolejna nowość – dwa poziome chodniki ruchome o długości 36 i 50 m. Będą one niewątpliwie pomocne dla osób starszych i mających problemy z poruszaniem się, a w przyszłości mają również uatrakcyjnić przesiadkę do tramwaju na Zieloną Białołękę.
Po obejrzeniu chodników, wracano tą samą drogą i kierowano zebranych do wschodniej hali odpraw. Tam na podłodze przygotowane było już miejsce do montażu bramek biletowych, zaś do sufitu podwieszone były demonstracyjne elementy wykończenia – panel w kształcie kratki oraz mleczna lampa. Dalej trasa wiodła przez część technologiczną stacji. Zaprezentowano wyposażoną podstację energetyczną oraz butlownię, w której przechowywane były butle z gazem neutralnym służącym do gaszenia pożarów w pomieszczeniu podstacji. Po sąsiedzku znajdowała się także wentylatornia. Kolejnym punktem zwiedzania była głowica zachodnia, gdzie po północnej stronie był już uruchomiony ciąg schodów ruchomych prowadzący na powierzchnię oraz działała winda także jadąca na górę. Nad schodami w dół był z kolei widoczny sporych rozmiarów otwór w ścianie, w którym zainstalowane zostanie okno weneckie pomieszczenia dyżurnego stacji. Mieszkańcy zeszli tymi schodami do hali peronowej (na zdjęciu tytułowym). Wprawdzie nie zaprezentowano tutaj próbki ściany zatorowej jak na Bemowie, ale wiemy, że będą one wykonane z blach, na których metodą sitodruku naniesione zostaną grafiki Piotra Młodożeńca. Artysta zaproponował dla tego odcinka malunki okolicznej zabudowy z białych i czarnych kropek, uzupełnione dużymi plamami barwnymi – zielonymi na Zaciszu, czerwonymi na Kondratowicza i niebieskimi na Bródnie. Po przejściu całej platformy pasażerskiej, wycieczki wchodziły z powrotem na zachodnią antresolę i z niej kierowały się do wyjścia przy ratuszu. Wydarzenie zanotowało wynik bardzo zbliżony do imprezy sprzed tygodnia, bowiem wzięło w nim udział nieco ponad 1300 osób.
Tak jak pod koniec sierpnia, tak i w ostatnich dniach września główne prace na odcinku bródnowskim toczyły się pod ziemią, ale zauważalny był także progres na powierzchni. Na większości wejść stacji Bródno pojawiły się przewody instalacji elektrycznej pod montaż oświetlenia oraz kasetonów z logo Metra Warszawskiego i tablic z nazwą stacji. Pojawiło się zbrojenie pod naziemną część szybu windowego przy kościele, a przez sąsiedni otwór technologiczny transportowano elementy szybów wentylacyjnych. Przy urzędzie dzielnicy betonowano dach windy stacji Kondratowicza oraz przygotowywano się do odtworzenia obydwu jezdni arterii o tej samej nazwie. Nad stacją Zacisze również pojawiło się kruszywo i krawężniki na skrzyżowaniu Figara / Rafaela / Czerwonej Jarzębiny, a na obydwu wejściach na stację widoczne były przewody elektryczne.
Radni pytają o odcinek 3+STP
22 września odbyła się XXXV sesja Rady Dzielnicy Bemowo, w trakcie której miała miejsce przeszło półtoragodzinna dyskusja o metrze w tej dzielnicy. Najważniejsze pytanie, które wcześniej pojawiło się też kilkukrotnie w interpelacjach, dotyczyło przyczyny rezygnacji z lokali handlowo-usługowych na trzech ostatnich stacjach II linii. Rzecznik prasowa Metra Warszawskiego niestety nie wyjaśniła motywów takiego działania i powtórzyła to, co już wiadomo od pewnego czasu – na antresolach tych stacji znajdą się jedynie biletomaty, bankomaty i toalety, a lokale są przewidziane wyłącznie w budynkach węzłów przesiadkowych przy stacjach Karolin i Lazurowa. Węzły te jednak oddalają się w czasie, bowiem unieważniony 2 sierpnia przetarg na opracowanie karty informacyjnej i studium wykonalności oraz pozyskanie decyzji środowiskowej dla P+R Metro Karolin i P+R Metro Lazurowa, według informacji przekazanych przez przedstawiciela ZTM, ma zostać powtórzony dopiero w I kwartale 2022 roku. Kolejną kwestią nurtującą dzielnicowych polityków, zarówno w interpelacjach, jak i w czasie sesji, była liczba i lokalizacja wejść na stacje. Od zaproszonych gości oczekiwano w szczególności wyjaśnień dlaczego nie przewidziano wyjść ze stacji Chrzanów po południowej stronie ul. Szeligowskiej. Kierownik zespołu projektowego z firmy ILF podał, że największą przeszkodą było czynne w tym miejscu pozwolenie na budowę. Dodatkowo zadania nie ułatwiał fakt, że do skrzyżowania Szeligowskiej z Rayskiego od wschodu ma zostać doprowadzone przedłużenie Człuchowskiej, co będzie szło w parze z poszerzeniem jezdni. W chwili składania wniosków o pozwolenie na budowę nie istniał projekt tej drogowej inwestycji, która ponadto będzie realizowana w trybie specustawy, a zatem może ignorować miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Dla projektantów metra oznaczało to brak jakiegokolwiek formalnego dokumentu, który pozwoliłby wówczas poprawnie wytyczyć dodatkowe wyjścia, ale zapewniono, że mogą one zostać doprojektowane i dobudowane w przyszłości. Radni chcieli także dowiedzieć się dlaczego tak długo trwa wydawanie pozwoleń na start robót oraz kiedy można się ich spodziewać. Rzecznik prasowy generalnego wykonawcy poinformował, że w dalszym ciągu trwa ponowna ocena wpływu budowy metra na środowisko. Ponadto na mocy nowego prawa wprowadzonego w tym roku wojewoda jest zobligowany do zapewnienia społeczeństwu udziału w podjęciu decyzji, dlatego należy spodziewać się uproszczonych konsultacji społecznych w tej sprawie. Przedstawiciele miasta, metra i budowniczowie zapewnili, że obserwują ceny na rynku materiałów budowlanych oraz rozmawiają o dalszych losach kontraktu. Żadna ze stron nie chce na razie go zrywać, a aneksowany termin zakończenia prac to 29 kwietnia 2024 roku.
Pozostałe informacje w skrócie
27 września metro przeszło na powakacyjny rozkład jazdy. Częstotliwość w godzinach szczytu na I linii wzrosła z 2:50 do 2:20, a na II linii z 3:30 do 2:50. Obydwie nitki w szczytowych momentach obsługują łącznie 54 składy – na nitkę M1 wyjeżdża 36 pociągów, a na M2 pozostałe 18.
Pod koniec marca ruszyły prace związane z przebudową podnośnika na windę po południowo-zachodniej stronie stacji Racławicka. W połowie września nowa winda została oddana do użytku.
Powoli postępuje rozpoczęte na początku maja odświeżanie sufitu nad peronem stacji Politechnika. Pod koniec września malowanie stropu od strony północnej dotarło nad torem zachodnim mniej więcej do połowy, a nad torem w kierunku Młocin w przybliżeniu do 2/3 długości.
22 września Metro Warszawskie i Fundacja Integracja zorganizowały szóstą edycję akcji „Dzień Integracji w metrze”. Od 8:00 do 11:00 i od 15:00 do 18:00 na stacjach Ratusz Arsenał i Nowy Świat-Uniwersytet pracownicy organizacji rozdawali pasażerom bezpłatny poradnik „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością”, w którym zebrano informacje jak pomagać i nie przeszkadzać osobom z niepełnosprawnościami oraz jak z nimi rozmawiać i zachowywać się wobec nich. Wydarzeniu towarzyszyły warsztaty edukacyjne dla uczniów szkół podstawowych.
Warszawskie metro stawia na bezpieczeństwo pasażerów, dlatego ciągle udoskonala swoją infrastrukturę, dostosowuje procedury oraz szkoli pracowników. W połowie września Zakładowa Służba Ratownicza Metra Warszawskiego uczestniczyła w najbardziej zaawansowanym kursie pomocy przedmedycznej dla osób bez wykształcenia medycznego – Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy. Szkolenie odbyło się w realistycznych warunkach z udziałem pojazdów metra i polegało na odgrywaniu zdarzeń fikcyjnych, ale prawdopodobnych do wystąpienia na terenie kolei podziemnej. Fachowi instruktorzy przekazali pracownikom wiedzę m.in. na temat jak pomóc osobom po utracie kończyn lub z zawałem serca, jak bezpiecznie przetransportować poszkodowanego z trudno dostępnych zakamarków, jak korzystać z defibrylatorów AED dostępnych na stacjach czy jak prowadzić ewakuację stacji. Kurs KPP, przygotowujący do udzielania pomocy w ramach Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, zakończony został egzaminem państwowym. Z uwagi na przynależność ZSR MW do KSRG, takie kursy odbywają się cyklicznie co 3 lata.
28 września Miasto Stołeczne Warszawa opublikowało ogłoszenie o przetargu nieograniczonym zatytułowanym Studium rozwoju systemu metra w Warszawie – analiza docelowego układu sieci metra w Warszawie. Jest to ostatnie z pięciu i zarazem najważniejsze z opracowań dotyczących metra, które w lipcu 2020 roku otrzymały unijne wsparcie z Instrumentu „Łącząc Europę”. W ramach tego zamówienia, w terminie 16 miesięcy od podpisania umowy, ma powstać koncepcja techniczna docelowego układu linii metra, poprzedzona wielowariantową analizą możliwości poprowadzenia nowych i rozbudowy istniejących linii. Projektanci będą musieli wykonać i zbadać 3 warianty o długości sieci około 75 km na bazie miejskich materiałów oraz 2 koncepcje autorskie z własnymi rekomendacjami kierunków rozwoju. Analiza porównawcza powinna uwzględniać kryteria funkcjonalno-przewozowe, przestrzenne, środowiskowe, techniczne i ekonomiczne. O zadanie mogą ubiegać się firmy, które mają doświadczenie w projektowaniu metra lub innych środków transportu szynowego oraz dysponują specjalistami z kilku dziedzin. Kryteriami oceny ofert będą cena (58%) i doświadczenie inżynierów (42%). Propozycje można składać do 3 listopada.
24 września Metro Warszawskie rozpisało postępowanie, którego celem jest wyłonienie dostawcy energii elektrycznej w roku 2022. Spółka szacuje, że w tym okresie 14 podstacji na I linii i 6 podstacji na II linii zużyje łącznie 126 GWh w taryfie B21, 7,5 GWh w taryfie B22 i 0,3 GWh w taryfie C21. Dodatkowo metro chce zagwarantować sobie możliwość dokupienia 9,5 GWh w taryfie B21 dla 4 obecnie budowanych obiektów – Bemowo, Ulrychów, Zacisze i Bródno. Zainteresowani realizacją tego zadania mogą składać oferty do 22 października.
9 czerwca unieważnieniem zakończyło się pierwsze postępowanie Zarządu Transportu Miejskiego na opracowanie studium technicznego węzła przesiadkowego Warszawa-Wschód. 20 września przetarg został ponowiony, choć zmianie uległy wymagania dotyczące obiektu. Termin składania ofert upływa 21 października.
30 lipca w postępowaniu Metra Warszawskiego na prace przedprojektowe III linii na odcinku Stadion Narodowy – Gocław za najkorzystniejszą ofertę uznano propozycję firmy ILF, a 9 sierpnia konsorcjum Metroprojektu i Politechniki Warszawskiej zaskarżyło ten wynik. Miesiąc później w Krajowej Izbie Odwoławczej odbyło się pierwsze posiedzenie w tej sprawie, na którym ILF m.in. wytłumaczył się z niskiej ceny, wyjaśnił kwestię doświadczenia swoich specjalistów czy uchylił rąbka tajemnicy co do zaproponowanych rozwiązań architektonicznych. Mimo to KIO nie była w stanie wydać ostatecznego wyroku, dlatego na 8 października wyznaczyła kolejne posiedzenie.