Mijający rok niewątpliwie należał do światowej pandemii choroby COVID-19, wywoływanej przez wirusa SARS-CoV-2. Nie chcemy jednak psuć świąteczno-noworocznego okresu złymi informacjami, dlatego należy wspomnieć, że w 2020 roku miało również miejsce 25-lecie warszawskiego metra, 5. rocznica II linii oraz uruchomienie jej wolskiego odcinka. Kontynuowana jest budowa kolejnych fragmentów kolei podziemnej, prowadzone są liczne remonty i modernizacje infrastruktury, trwa produkcja nowych pociągów. W grudniu zaś ukończono drążenie tuneli na granicy Woli i Bemowa, złożono pełną dokumentację dla metra na Karolin oraz zapewnione zostało finansowanie budowy metra do 2027 roku. O wszystkich wymienionych tematach piszemy szerzej w niniejszym podsumowaniu ostatniego miesiąca i całego minionego roku, do którego lektury gorąco zachęcamy.
Metro w budżecie na 2021 rok
Pod koniec września warszawscy radni zmienili tegoroczny budżet, zaś 10 grudnia uchwalili stołeczną kasę na przyszły rok oraz zaakceptowali prognozę finansową na najbliższe trzy dekady. W 2021 roku Warszawa planuje uzyskać 20,566 mld zł dochodu oraz wydać 21,630 mld zł, co oznacza deficyt budżetowy na poziomie 1,065 mld zł. Wydatki bieżące pochłoną łącznie 18,821 mld zł, a w sferze transport i komunikacja wyniosą one 3,541 mld zł, plasując tę sferę na drugim miejscu po edukacji i tuż przed ochroną zdrowia i pomocą społeczną. Przeszło 2,9 mld zł z tej puli Zarząd Transportu Miejskiego przeznaczy na zakup usług komunikacji miejskiej. Metro Warszawskie za wykonanie pracy przewozowej na poziomie 42 177 000 wozokilometrów otrzyma 584,9 mln zł, co daje średnioroczną stawkę 13,87 zł/wozokm. Ponadto ZTM na remonty i konserwację infrastruktury metra wyda 3,659 mln zł. Na wydatki majątkowe, czyli inwestycje, ratusz przeznaczy 2,809 mld zł. Znaczna większość tych środków, bo aż 1,999 mld zł, posłuży realizacji inwestycji ogólnomiejskich, w tym transportowych za ponad 1,5 mld zł. Inwestycje dotyczące metra kosztować będą razem blisko 1 mld zł. Najwięcej Warszawa zapłaci, rzecz jasna, za budowę II linii – kontynuacja prac na wszystkich trzech obecnie realizowanych odcinkach oraz rozliczenia za już działające stacje na Woli i Targówku to koszt 951,6 mln zł. Z budżetu miasta zrealizowane zostaną także dwa transfery do Metra Warszawskiego z tytułu refundacji przez Unię Europejską wydatków na tabor – 24,919 mln zł za 13 pociągów Škoda Varsovia w ramach II etapu budowy II linii oraz 9 mln zł za 17 pociągów z III etapu. Kolejnym wydatkiem na metro będzie I etap prac przygotowawczych do rozbudowy systemu kolei podziemnej. W 2021 roku kontynuowane będzie projektowanie stacji Plac Konstytucji i Muranów oraz opracowywane studium techniczne węzła przesiadkowego Warszawa Wschód. Koszt tych prac określono na 8,6 mln zł. Dostosowanie I linii dla potrzeb osób niepełnosprawnych, w postaci budowy dodatkowych wind na stacji Pole Mokotowskie oraz zaprojektowanie i montaż windy w miejscu platformy podnoszącej na stacji Racławicka, również ma mieć miejsce w przyszłym roku i kosztować 1,567 mln zł. Kolejne 2 mln zł ZTM przeznaczy na tajemniczy I etap modernizacji I linii, który obejmuje modernizację stacji i tuneli I linii metra oraz obiektów na Stacji Techniczno-Postojowej Kabaty. Przystosowanie bramek na centralnym odcinku II linii do odczytu biletów z kodem QR, mimo terminu realizacji do 18 grudnia, zostanie wykonane już w 2021 roku i będzie kosztować 476,3 tys. zł. Kwota ta będzie pochodzić z funduszu na budowę systemów informatycznych dla ZTM. Ponadto Zarząd Dróg Miejskich wyda 490 tys. zł na budowę chodnika i drogi rowerowej łączącej stację metra Szwedzka z planowanym przystankiem kolejowym Warszawa Targówek. W „Wieloletniej Prognozie Finansowej m.st. Warszawy na lata 2021–2050” władze uwzględniły niestabilną sytuację gospodarczą i dalszy spadek dochodów, zweryfikowały ich prognozę oraz założyły pozyskanie pożyczek i kredytów na sfinansowanie niedoborów. Działania te mają na celu zapewnienie dalszego rozwoju miasta i utrzymanie wysokiej jakości życia mieszkańców. Środki na rozbudowę systemu metra zabezpieczono do 2027 roku. Budowa linii M2 w roku 2022 będzie kosztować 1,236 mld zł, rok później – 879 mln zł, a w 2024 – 368,5 mln zł. Wraz z pieniędzmi przeznaczonymi do tej pory na ten cel i opisanymi wyżej przyszłorocznymi wydatkami, cała linia będzie kosztować 6,741 mld zł. Z kolei nitkę M3 miasto planuje budować w latach 2023-2027 za wkład własny, pierwotnie przeznaczony na wzniesienie Mostu Krasińskiego. Łączna kwota 1,183 mld zł zostanie podzielona następująco – 4,3 mln zł w 2023, 15,5 mln zł w 2024, 211,5 mln zł w 2025, 552 mln zł w 2026 i 400 mln zł w 2027.
Maria na ostatniej prostej
Zgodnie z zapowiedzą z końca listopada, maszyna TBM Anna dotarła do stacji Zacisze na początku grudnia. W cotygodniowym raporcie z 4 grudnia podano, że jej czoło znajduje się już pod ul. Figara i popołudniu przebije się na stację C19. Tak też się stało, a 8 grudnia z tej samej stacji w dalszą drogę wyruszyła Maria, rozpoczynając swoje ostatnie zadanie na odcinku bródnowskim, którym jest wykonanie tunelu prawego D19 o długości 669 m. W trzy dni maszyna zbliżyła się do eksploatowanej stacji Trocka o 14 m, a 18 grudnia czoło TBM znajdowało się pod zabudowaniami blisko skrzyżowania ul. Krośniewickiej z ul. Żyzną, 180 m od stacji Zacisze. Jak już informowaliśmy przed miesiącem, wykonawca spodziewa się dotarcia Marii do komory demontażowej w okolicach skrzyżowania ul. Pratulińskiej, ul. Gilarskiej i ul. Władysława Łokietka na początku stycznia. Następnie równoległy tunel o długości 655 m zacznie wykonywać Anna, która pracę ma zakończyć na początku lutego, zaś w pierwszym gotowym tunelu rozpoczną się prace związane z montażem torowiska, sieci i instalacji.
W pierwszych dniach grudnia Zarząd Transportu Miejskiego opublikował raport z budowy wschodniego odcinka II linii metra. Podano w nim, że na przystanku Kondratowicza powstają kolejne sekcje peronu oraz pomieszczenia technologiczne. W najważniejszym z nich, podstacji energetycznej, betonowana jest podłoga techniczna, a po Nowym Roku powinien rozpocząć się montaż urządzeń. Pod koniec miesiąca natomiast, spacerując obok urzędu dzielnicowego na Targówku, można było zobaczyć wszystkie 6 wejść na stację – północno-zachodnie i sąsiadujące z ratuszem mają już gotowe zadaszenia, kolejne dwa przy ul. Kondratowicza otrzymały stalową konstrukcję i czekają na betonowe przykrycie, zaś na ostatnich dwóch prowadzących na ul. św. Wincentego zainstalowano po jednym z dwóch metalowych stelaży. Podobnie sytuacja wygląda na stacji Bródno – dwa wejścia po zachodniej stronie ul. Rembielinśkiej oraz wejście północno-wschodnie są zadaszone, a trzy pozostałe powoli wyłaniają się na powierzchnię. Ponadto na stację końcową kolejny raz zawitali paleontolodzy. Dzień po dniu, 8 i 9 grudnia, odnaleziono tu bowiem rogi o rozpiętości ponad metra. Wśród komentarzy pojawiła się informacja, że mogą to być fragmenty czaszek należących do żubrów pierwotnych z okresu plejstocenu. Mieszkańcy, zachwyceni gablotą na stacji Płocka, zaproponowali identyczny rodzaj upamiętnienia znaleziska także na Bródnie.
W grudniu kontynuowano również uzgodnienia dotyczące parkingu P+R Metro Bródno. 24 listopada architekci z biura projektowego Innebo, podczas spotkania informacyjnego online, zaprezentowali koncepcję tego obiektu, a na początku grudnia ZTM zapowiedział kolejne takie spotkanie na 8 grudnia. Podczas drugiej prezentacji projektanci odnieśli się do pytań, uwag i wniosków zgłoszonych do tego czasu przez warszawiaków oraz pokazali projekt parkingu po zmianach. Mieszkańcy Bródna najbardziej bali się o pobliski bazar, więc architekci wyjaśnili, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje go tymczasowo tylko do końca budowy metra, ale nie wyklucza go po uruchomieniu nowych stacji. Wraz z władzami dzielnicy ustalono, że bazar zostanie jedynie zmniejszony do powierzchni ponad 2500 m2 oraz powstaną odrębne miejsca parkingowe dla klientów i sprzedawców, ale ich finalny wygląd nie jest tematem dyskutowanego opracowania. Pojawiło się też dużo głosów, że planowany parking P+R jest za mały i przewidziano zbyt mało miejsc dla aut elektrycznych. Projektanci odparli, że maksymalnie wykorzystali kubaturę przewidzianą na obiekty tego rodzaju, zaś liczba miejsc postojowych została wyznaczona w oparciu o planowane zapotrzebowanie. Auta elektryczne mogą korzystać ze wszystkich miejsc, a przeznaczony dla nich system 4 ładowarek może zostać rozbudowany o kolejne takie urządzenia. Mieszkańcy pozytywnie przyjęli park na dachu budynku B, ale nie byli zadowoleni z przewidzianego w tym miejscu skateparku. Architekci zrezygnowali z tego elementu, zaznaczając jednak, że w koncepcji dają jedynie pomysł, a ostateczny kształt zostanie określony w projekcie budowlanym. Na koniec poruszono jeszcze kwestię lokalizacji parkingu. Komentujący, jako lepsze miejsce dla takiej inwestycji, wskazali poprzednią stację przy urzędzie dzielnicy. Innebo odparło, że obowiązujący plan miejscowy nie przewiduje takiego obiektu w okolicy ratusza, ale znajdzie się on w obecnie opracowywanym dokumencie. ZTM planuje stworzyć po tej stronie Wisły kilka P+R i niewykluczone, że w dalszej perspektywie taki parking pojawi się także przy stacji Kondratowicza. Uwagi mieszkańców w formie ankiety, zgłoszone do 10 grudnia, architekci wzięli pod uwagę przygotowując finalną wersję koncepcji, na której opracowanie mieli czas do 17 grudnia. Pozostałe wnioski zostały przekazane bezpośrednio do ZTM i będą one mogły zostać wprowadzone w życie dopiero na etapie opracowywania projektu budowlanego.
Obydwa tunele metra z Woli na Bemowo wydrążone
Pod koniec listopada wykonawca przewidywał, że TBM Elisabetta wystartuje ze stacji Ulrychów na początku grudnia. Tak też się stało 7 grudnia, zaś cztery dni później maszyna znajdowała się pod ul. Szańcową i miała za sobą 81 z 372 m prawego tunelu D6. 18 grudnia czoło tarczy było już pod ul. Mroczną, 259 m za stacją Ulrychów i 113 m przed komorą demontażową za torami odstawczymi stacji Księcia Janusza. Maszyna dotarła do niej, tak jak planowali budowniczowie, jeszcze przed Świętami Bożego Narodzenia. 22 grudnia o godz. 1:00 Elżbieta zakończyła pracę na wolsko-bemowskim odcinku II linii metra, a jej ostatnie przebicie było istnym świątecznym prezentem dla wszystkich warszawiaków. Aby podkreślić wyjątkowość tego wydarzenia, wykonawca wyświetlił na ścianie w miejscu przewiertu animację podarku z kokardą. Obecnie trwają prace przy demontażu obydwu znajdujących się na wysokości ul. Krępowickiego tarcz, a operacja wydobycia ich czół na powierzchnię została zaplanowana na styczeń.
Na stacji Ulrychów kontynuowane są m.in. działania przy szybach windowych oraz rozpoczęte przed miesiącem prace przy przejściu podziemnym prowadzącym w stronę Centrum Handlowego Wola Park. Są już widoczne miejsca, w których powstaną wyjścia po północnej stronie ul. Górczewskiej. Przy bemowskim urzędzie z kolei nastąpiła reorganizacja terenu. 4 grudnia budowniczowie metra zwrócili kierowcom południową jezdnię Górczewskiej i przenieśli się na nitkę północną. Taki ruch, podobnie jak w przypadku stacji C5, pozwolił rozpocząć prace nad wyjściami po drugiej stronie tej ulicy. Pod koniec grudnia działała w tym miejscu głębiarka z chwytakiem, wybierającym ziemię pod ściany szczelinowe. Ułożenie murków prowadzących i szczelin również daje już pewien ogląd jak będą przebiegać podziemne korytarze prowadzące na stację metra. Odrobinę dalej, w środku tymczasowego ronda, coraz śmielej wyłaniają się dwa wyjścia na przystanki tramwajowe. Znad przyszłych torów odstawczych za stacją C4 zniknęły natomiast tubingi, gdyż wszystkie zostały już ułożone pod ziemią.
Komplet dokumentów dla metra na Karolin u wojewody
Pod koniec listopada firma Gülermak, generalny wykonawca II linii warszawskiego metra, rozpoczęła ostatni, najważniejszy etap uzgodnień formalnych, prowadzący do rozpoczęcia budowy odcinka na Karolin. 27 listopada do Wojewody Mazowieckiego trafiły wnioski o pozwolenie na budowę stacji C2 Chrzanów i wentylatorni szlakowej V3. Tydzień później, 4 grudnia, taki sam dokument złożono w odniesieniu do wentylatorni V2, a dodatkowo także dla budynku ekspedycji ZTM przy pętli Osiedle Górczewska. W kolejny piątek, 11 grudnia, do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego skierowano następne dwa wnioski – dla stacji C1 Karolin i C3 Lazurowa. Zakończono tym samym procedurę dla obiektów liniowych, a jedyny brakujący wówczas wniosek dotyczył Stacji Techniczno-Postojowej Karolin (w dokumentacji figuruje poprzednia nazwa robocza – Mory). Został on złożony 15 grudnia, co oznacza, że wykonawca przekazał całą dokumentację we wcześniej zapowiedzianym terminie. Budowniczym nie pozostaje w tym momencie nic innego, jak pozwolić pracować wojewodzie oraz mieć nadzieję na szybkie i pomyślne rozpatrzenie wszystkich wniosków, na co my miłośnicy rzecz jasna również liczymy. Dotychczasowa historia II linii metra pokazuje, że od złożenia wniosków do wydania kompletu PnB może minąć od 4 nawet do blisko 8 miesięcy. Następnie miasto musi przekazać wykonawcy teren pod budowę i dopiero wtedy jest możliwe grodzenie placów, organizowanie zaplecza i przystąpienie do prac przygotowawczych, co zajmuje łącznie kolejne 3-4 miesiące. Rozpoczęcie właściwych robót budowlanych z kolei to kwestia kolejnych 2-3 miesięcy. Według naszych szacunków, w optymistycznym wariancie przy braku jakichkolwiek odwołań ze strony mieszkańców, budowa metra na Karolin wystartuje w II połowie 2021 roku. Do tego czasu grunty, w których miałaby powstać kolej podziemna, zostaną jeszcze przebadane przez archeologów. Jak poinformował portal TVN Warszawa, pod koniec grudnia specjaliści z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie wykonali wstępne badania powierzchniowe na terenie przyszłej STP Karolin i odnaleźli m.in. fragmenty ceramiki ze wsi Mory z późnego średniowiecza i nowożytności oraz szklane elementy wystroju wnętrz i przedmioty związane z uprawą roli, pochodzące prawdopodobnie z folwarku Mory. Archeolodzy spodziewają się w tym miejscu także znalezisk związanych z obozowiskami armii oraz bitwami wojny północnej z początków XVIII wieku. Wiosną planują przeprowadzić kolejny etap badań, w ramach którego wykonają kilkudziesięciocentymetrowe wykopy i poszukają w nich przedmiotów, mających potwierdzić ich przypuszczenia.
RDOŚ wyda decyzje dla stacji I linii metra
Dotychczas budowa metra w Warszawie realizowana była wyłącznie odcinkowo. Kolejne inwestycje obejmowały zarówno stacje, jak i tunele wraz z wentylatorniami szlakowymi, dlatego były traktowane jako budowa linii kolejowej. Planowane dobudowanie stacji Plac Konstytucji i Muranów na I linii jest pierwszym przypadkiem, kiedy to miałyby powstać same stacje i wentylatornie na podzielonych w ten sposób tunelach. Z tego powodu wystąpiły wątpliwości, czy procedury formalne mają przebiegać jednakowo, oraz, jak już informowaliśmy poprzednim razem, narodził się spór kompetencyjny. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, do której wpłynęły wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, uznała, że ich rozpatrzenie nie należy do jej kompetencji. Wskazała, że do pojedynczych stacji metra należy zastosować zapisy uchwały środowiskowej i decyzję powinien wydać Prezydent m.st. Warszawy. Wówczas miasto, powołując się na ustawę o transporcie kolejowym i traktując budowę jakiegokolwiek obiektu metra jako inwestycję w zakresie linii kolejowej, ponownie przesłało wnioski do RDOŚ, a wtedy ona 29 czerwca skierowała sprawę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Mimo że Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wystąpiło do Prezesa NSA o pilne rozpatrzenie sprawy poza kolejnością z uwagi na unijne dofinansowanie projektowania omawianych dwóch stacji, terminy rozpraw wyznaczono dopiero na 1 grudnia. Tego dnia sędziowie rozpatrzyli sprawę, podzielili stanowisko miasta i jako organ właściwy do wydania decyzji środowiskowych dla budowy stacji metra wskazali RDOŚ. Z treścią uzasadnień można zapoznać się na e-Wokandzie NSA – sygnatura II OW 126/20 dotyczy stacji A16 oraz wentylatorni B16 i B17, a II OW 127/20 stacji A12 oraz wentylatorni B12 i B13.
Gocławskie metro z tramwajem czy bez?
W grudniu 2019 roku konsorcjum firm Egis i Transeko rozpoczęło prace nad studium technicznym I etapu III linii metra na Pradze-Południe. W czerwcu ratusz zaprezentował mieszkańcom wstępne wyniki analizy, która spośród trzech proponowanych przebiegów trasy wskazała najlepszy wariant do dalszego szczegółowego opracowania. Wybrana została koncepcja opatrzona numerem 2, opracowana w 2018 roku pod kierownictwem prof. Andrzeja Chudzikiewicza z Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej oraz popierana przez Rafała Trzaskowskiego. Zakłada ona poprowadzenie podziemnej kolei na odcinku o długości około 7,5 km od istniejącej stacji Stadion Narodowy przez przystanki Dworzec Wschodni, Mińska, Wiatraczna i Ostrobramska do stacji Gocław w taki sposób, by możliwe było przedłużenie linii na drugą stronę Wisły do stacji Wilanowska na I nitce. Stacja Techniczno-Postojowa Kozia Górka miałaby być połączona ze stacjami Dworzec Wschodni i Mińska. Specjaliści poinformowali wówczas, że w drugiej fazie opracowania przeanalizują m.in. jaki wpływ na gocławskie metro może mieć planowany w tym samym miejscu tramwaj. Ich zdaniem istnieje bowiem ryzyko, iż tramwaj, zamiast uzupełniać metro i dowozić pasażerów do niego, będzie mu podróżnych odbierać. Studium, określające jak prowadzić dalsze prace przygotowawcze i projektowe, takie jak badania geologiczne, studium wykonalności czy projekty budowlane, a także w jakiej formie realizować inwestycję, powinno było zostać ukończone i przekazane Metru Warszawskiemu do 19 grudnia, ale spółka nie poinformowała o tym fakcie opinii publicznej. Na podstawie słów prezydenta miasta możemy jednak przypuszczać, że metro otrzymało gotowy dokument terminowo. 22 grudnia Rafał Trzaskowski w wywiadzie dla Radia Kolor potwierdził, że rzeczywiście tramwaj na Gocław jest konkurencją dla metra. Z uwagi na przesunięcie terminu oddania do użytku trasy tramwajowej biegnącej od al. Waszyngtona do ul. Bora-Komorowskiego z 2023 nawet na 2027 rok, rozważane jest całkowite wycofanie się z tego pomysłu na rzecz kolei podziemnej. Jak już pisaliśmy w czerwcu, ale również w pierwszym rozdziale o finansach Warszawy, na budowę III linii metra miasto planuje przeznaczyć prawie 1,2 mld zł środków własnych, ale włodarze chcą także ubiegać się o unijne dofinansowanie tego przedsięwzięcia. Warunkiem jego przyznania jest jednak odpowiednia frekwencja. Jeżeli chodzi o tramwaj na Gocław, to zastanawiamy się czy przy opóźnieniu tej inwestycji nie będzie szybciej i skuteczniej budować tam metra. Komisja Europejska bada potoki pasażerów i może się okazać tak, że w momencie, kiedy będzie planowany i tramwaj, i metro, Komisja Europejska nie będzie chciała dać pieniędzy na metro, no a oczywiście to jest absolutny nasz priorytet – powiedział Rafał Trzaskowski.
Pociąg świąteczny po raz czwarty
5 grudnia, bez wcześniejszej zapowiedzi, Metro Warszawskie uruchomiło świąteczny pociąg. Jest to już czwarta edycja tej zabawy, dzięki której warszawiacy mogą poczuć magię świąt podróżując podziemną kolejką. Wprawdzie tym razem specjalny skład można spotkać na obydwu liniach warszawskiego metra, bo udekorowany został pociąg Inspiro o numerze 47, ale z uwagi na trwającą pandemię, panujące nastroje społeczne i ograniczenia w świętowaniu, jest on symboliczny i znacznie skromniejszy niż w poprzednich latach. Na czołach pojawił się napis „Wesołych Świąt”, po bokach naklejono śnieżynki, a nad drzwiami i na oknach wagonów czołowych przyczepiono lampki zmieniające kolor. Wewnątrz nie przewidziano żadnych świątecznych ani zimowych akcentów. 10 grudnia Metro Warszawskie podało, że z uwagi na opady śniegu w stolicy, pociąg otrzymał dodatkowe płatki. Nie została publicznie przekazana informacja do kiedy skład będzie w ruchu, ale bazując na wcześniejszych edycjach tej inicjatywy możemy się domyślać, że zjedzie on z linii 6 stycznia.
Metro wsparło uczniów z Targówka
Na przełomie kwietnia i maja Metro Warszawskie przekazało do 50 miejskich placówek opiekuńczo-wychowawczych i 2 szpitali słodycze, przewidziane na obchody 25-lecia otwarcia I linii oraz wydarzenia związane z otwarciem wolskich stacji II linii, które odwołano z uwagi na epidemię. Pod koniec roku spółka ponownie wykonała piękny gest w stronę najmłodszych potrzebujących. Metro włączyło się w akcję „Zbiórka Komputerów dla Warszawskich Uczniów”, zorganizowaną przez Młodzieżową Radę m.st. Warszawy przy współpracy z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz wsparciu Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Inicjatywa ta polega na zbiórce sprzętu IT, komputerów i innych akcesoriów dla uczniów i uczennic z warszawskich szkół. 14 grudnia w siedzibie Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń przy ul. Starej, Metro Warszawskie przekazało 50 komputerów. Trafią one do uczniów Szkoły Podstawowej nr 28 im. Stefana Żeromskiego, mieszczącej się przy ul. Gościeradowskiej na Targówku.
Wiaty dla rowerów przy ursynowskich stacjach metra
W ramach budżetu obywatelskiego na 2021 rok mieszkańcy Ursynowa zgłosili projekt „Wygodniej rowerem przez Ursynów – zadaszone stojaki przy metrze i podpórki rowerowe przy skrzyżowaniach”. Pomysł uzyskał 2093 głosy i został skierowany do realizacji. Miała ona mieć miejsce dopiero wiosną, ale część udogodnień dla miłośników jednośladów udało się zamontować jeszcze przed świętami. Zarząd Dróg Miejskich, zamawiając 90 wiat rowerowych dla warszawskich szkół, otrzymał korzystną ofertę od firmy A2HM Trade, dzięki czemu możliwe było dokupienie kolejnych 10 zadaszeń w ramach opcji – 4 trafiły dodatkowo do placówek oświatowych, a 6 stanęło w połowie grudnia przy wejściach na ursynowskie stacje metra. Obok stacji Kabaty i Natolin pojawiły się po 2 wiaty, a przy stacjach Imielin i Ursynów po 1. Na początku stycznia każda z nich zostanie doposażona w 10 stojaków, do których będzie można przypiąć 20 rowerów. Oprócz poprawy komfortu rowerzystów, zadaszone stojaki powinny także zwiększyć atrakcyjność jednośladów na Ursynowie oraz zachęcić do podróży kombinowanych z metrem.
Przetargi
23 listopada Metro Warszawskie otworzyło jedną, mieszczącą się w budżecie, ofertę w postępowaniu na przebudowę urządzeń sterowania ruchem pojazdów metra na odcinku Wilanowska – Politechnika w formuje projektuj i buduj. 2 grudnia propozycja ta została zaakceptowana i 14 grudnia zamówienie, warte ponad 6 mln zł, trafiło do Rail-Mil Computers. Firma ta dotychczas wykonała poprzednie modernizacje tego rodzaju oraz kilka innych zadań dotyczących automatyki i sterowania w warszawskim metrze.
Zarząd Transportu Miejskiego wykonał kolejne podejścia do zamiany platformy dla niepełnosprawnych na windę po południowo-zachodniej stronie stacji Racławicka. Za pierwszym razem, na przełomie lipca i sierpnia, obydwaj oferenci znacznie przekroczyli budżet inwestycji. 2 grudnia ogłoszono nowy przetarg i do 17 grudnia wpłynęła jedna oferta, ponownie zbyt droga. Firma Liftprojekt Inżynieria Dźwigowa Paweł Rafalik wyceniła swoje usługi na 796,7 tys. zł, podczas gdy budżet inwestycji określono na 516,6 tys. zł. 21 grudnia to postępowanie unieważniono i kolejnego dnia rozpisano następny, już trzeci, przetarg w tej sprawie. ZTM czeka na oferty do 25 stycznia.
W połowie listopada metro rozpisało, już po raz drugi, przetarg na wykonanie naprawy P4 lokomotywy spalinowej 797 819-0. 4 grudnia okazało się, że, tak jak za pierwszym podejściem, oferentów brak, w związku z czym 11 grudnia postępowanie unieważniono.
Kraków nadal bez studium metra
10 września 2018 roku firma ILF Consulting Engineers Polska z Warszawy podpisała wartą blisko 9,5 mln zł umowę na opracowanie studium wykonalności szybkiego, bezkolizyjnego transportu szynowego w Krakowie. Pierwotny termin realizacji tego zadania, przypadający na koniec roku 2019, nie został dotrzymany, a kolejne daty ukończenia dokumentu również były już wielokrotnie przekładane. Wszystko zaczęło się w listopadzie 2019 roku od negatywnej opinii Małopolskiej Wojewódzkiej Konserwator Zabytków, odnoszącej się do lokalizacji obiektów w rejonie Starego Miasta. Miesiąc później, po wprowadzeniu korekt w opracowaniu, konserwator wydała wstępną pozytywną opinię dokumentu po zmianach, ale mimo to konieczne były dalsze ustalenia. W trakcie kolejnych spotkań władz konserwatorskich z przedstawicielami ILF nie udało się ustalić ostatecznych lokalizacji stacji w centrum miasta, a pod koniec stycznia 2020 roku projektanci, wprowadzający dalsze zmiany w koncepcji i analizujący konieczność wykonania dodatkowych odwiertów geologicznych na ewentualnej zmienionej trasie, poinformowali o opóźnieniu sięgającym nawet 180 dni i mogącym ulec zwiększeniu. Przez następnych 5 miesięcy nie informowano o postępach prac, dopiero w pierwszych dniach lipca krakowski ratusz przybliżył przebieg uzgodnień z tego okresu. Magistrat wyjaśnił, że Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie wydawał niepełne opinie, a ponowne przesyłanie dokumentacji z prośbami o uzupełnienie stanowisk skutkowało opóźnieniami. Podano również, że finalizowane są działania w ramach czwartego etapu sześcioetapowego opracowania, który oprócz przebiegu linii miał obejmować również zagadnienia związane m.in. z geologią i hydrologią, elektroenergetyką, taborem czy sterowaniem ruchem pociągów. Pod koniec października portal LoveKraków poinformował, że w dalszym ciągu weryfikowana jest uzupełniona i poprawiona dokumentacja dla czwartego etapu prac. Wówczas miejscy urzędnicy zapowiadali ostatnie dwie fazy opracowania na listopad i grudzień oraz zakładali, że dokument będzie gotowy jeszcze w 2020 roku. Niestety, tuż przed Bożym Narodzeniem poinformowano o kolejnym przesunięciu terminu. Władze miasta w rozmowie z Gazetą Wyborczą wyjaśniły, że chcą, by studium było wartościowe, dlatego nie wierzą wszystkim jego zapisom na słowo i eksperci dokładnie analizują wszystkie elementy. Wówczas firma ILF pracowała już nad ostatnią, szóstą częścią projektu – analizą ekonomiczną. Zapowiedziano, że dokument zostanie ukończony w I kwartale 2021 roku.
Jaki był 2020 rok dla metra?
W roku 2020 warszawskie metro obchodziło 25-lecie, a II linia skończyła 5 lat i powiększyła się o kolejne 3 stacje. Poza tym działo się wiele na różnych polach i to właśnie w podziale na tematy, inaczej niż poprzednim razem, podsumowaliśmy mijający rok. Najważniejsze wydarzenia w najistotniejszych sprawach dotyczących metra podaliśmy poniżej w formie list i, jak już wspomnieliśmy we wstępie, ograniczyliśmy do absolutnego minimum złe wieści o panującej epidemii koronawirusa i skupiliśmy się wyłącznie na kolei podziemnej. Zachęcamy do przypomnienia sobie co działo się przez ostatnich 12 miesięcy w kwestii metra, nie tylko warszawskiego, oraz sięgania po szczegóły w podlinkowanych w tej sekcji naszych poprzednich comiesięcznych podsumowaniach.
Metro na Wolę
- Styczeń – testy i próby przed otwarciem odcinka od Ronda Daszyńskiego do Księcia Janusza.
- Luty – ostatnie prace odtworzeniowe nad nowym odcinkiem.
- Marzec – zaprezentowano projekt zmian w komunikacji autobusowej po otwarciu wolskiego fragmentu metra oraz wydano pozwolenie na jego użytkowanie.
- 4 kwietnia – uruchomiono stacje Płocka, Młynów i Księcia Janusza oraz wprowadzono jedynie nieliczne zmiany w komunikacji naziemnej.
- 4 maja – z nowo otwartego odcinka skorzystał stutysięczny pasażer.
- 1 sierpnia – wprowadzono kompleksowe zmiany w komunikacji po wydłużeniu II linii metra.
Metro na Bródno
- Styczeń – transport elementów TBM oraz montaż ich czół na placu budowy stacji Bródno.
- Luty – rozpoczęto prace przy płycie dennej stacji Bródno.
- 11/12 marca – do szybu startowego przy ul. Łabiszyńskiej opuszczono czoła maszyn drążących Maria i Anna.
- Kwiecień – odkrycie paleontologiczne na stacji Zacisze oraz wyniki badań grudniowego znaleziska ze stacji Bródno.
- 4 maja – rozpoczęto drążenie tuneli odcinka bródnowskiego.
- Czerwiec – Maria ukończyła prawy tunel D21, a Anna zaczęła drążyć tunel lewy.
- Lipiec – Anna dotarła do stacji Kondratowicza, Maria wyruszyła z tej stacji w dalszą drogę, a na stacji Bródno znaleziono największy dotychczas niewybuch na budowie metra.
- Sierpień – uchwalono nazwy bródnowskich stacji metra, na placach budowy zaczęły pojawiać się pierwsze wejścia i szyby windowe, a wykonawca złożył wniosek o przedłużenie budowy odcinka bródnowskiego o 10 miesięcy do lipca 2022 roku.
- Wrzesień – murowanie pierwszych pomieszczeń na stacji Bródno oraz makiety elementów wykończeniowych na stacji Kondratowicza.
- Październik – Maria dotarła do stacji Zacisze, a na stacji Kondratowicza zaczęto betonować peron.
- Listopad – zaprezentowano koncepcję parkingu P+R Metro Bródno.
- Grudzień – na budowie stacji Bródno odnaleziono metrowe rogi, należące najprawdopodobniej do prażubra.
Metro na Bemowo
- Luty – rozpoczęto głębienie poziomów -1 stacji Powstańców Śląskich i Ulrychów.
- Maj – transport elementów TBM na plac budowy torów odstawczych za stacją Powstańców Śląskich oraz wmurowanie kamienia węgielnego pod tę inwestycję.
- 15 czerwca – opuszczenie maszyn drążących do szybu startowego.
- 27 lipca – ruszyła pierwsza tarcza w stronę stacji Księcia Janusza.
- Sierpień – obydwie maszyny drążące ukończyły 137-metrowe łączniki tunelowe pod ul. Powstańców Śląskich, a budowniczowie wnioskowali o wydłużenie terminu budowy odcinka wolsko-bemowskiego o 8 miesięcy do lipca 2022 roku.
- Wrzesień – przy bemowskim ratuszu stały się widoczne pierwsze naziemne elementy metra.
- Październik – Krystyna dotarła do stacji Ulrychów, a Elisabetta wyruszyła ze stacji Powstańców Śląskich.
- Listopad – Krystyna przebiła się do torów odstawczych za stacją Księcia Janusza, a na stacji Ulrychów rozpoczęto prace przy przejściu podziemnym w stronę Wola Parku.
- Grudzień – TBM Elisabetta zakończyła pracę na wolsko-bemowskim odcinku metra, a przy bemowskim ratuszu zmieniono organizację ruchu i rozpoczęto budowę wejścia po północnej stronie ul. Górczewskiej.
Metro na Karolin
- 29 kwietnia – wydana została pierwsza decyzja lokalizacyjna dla tego odcinka II linii metra.
- 24 czerwca – wydano piątą z sześciu decyzji lokalizacyjnych.
- Sierpień – wydano ostatnią decyzję lokalizacyjną, a wykonawca złożył wniosek o wydłużenie terminu realizacji metra na Karolin o 18 miesięcy do maja 2024 roku.
- Wrzesień – wpłynęło ostatnie z czterech odwołań od decyzji lokalizacyjnych.
- Listopad – złożono pierwsze dwa wnioski o pozwolenie na budowę.
- Grudzień – do wojewody trafił komplet wniosków o pozwolenie na budowę obiektów metra na Karolin.
Uzupełnienie I linii
- Luty–kwiecień – Metro Warszawskie zorganizowało przetarg na doradztwo w projektowaniu stacji Plac Konstytucji i Muranów, zakończony unieważnieniem.
- Listopad – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie i Miasto Stołeczne Warszawa weszły w spór kompetencyjny w zakresie wydania decyzji środowiskowych, w związku z czym sprawę skierowano do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
- 1 grudnia – NSA wskazał RDOŚ jako organ odpowiedni do wydania decyzji środowiskowych dla stacji I linii metra.
Naprawy, modernizacje i inne inwestycje
- Luty–kwiecień – Metro Warszawskie wyłoniło projektanta rozbudowy układu torowego stacji Kabaty.
- Kwiecień – aktualizacja systemu informacji wizualnej, związana z otwarciem metra na Woli.
- Kwiecień–maj – wybrano firmę, która zajmie się wymianą szyn do końca 2021 roku.
- Maj – zakończono przebudowę urządzeń sterowania ruchem pociągów na odcinku Stokłosy-Wilanowska.
- Czerwiec – na szybie windowym stacji Ursynów wykonano mural z postaciami serialu „Czterdziestolatek”.
- Lipiec – szlifowanie szyn na odcinku bielańskim oraz II linii.
- Lipiec–sierpień – znaleziono wykonawcę doposażenia bramek biletowych na centralnym odcinku linii M2 w czytniki kodów QR.
- Sierpień – stacja Rondo Daszyńskiego zyskała bezpośrednie połączenie z podziemnym pasażem handlowo-usługowym biurowo-hotelowego kompleksu The Warsaw Hub.
- Wrzesień – rozpoczęto malowanie sufitu hali peronowej stacji Wierzbno.
- Październik – metro podpisało z Eneą kontrakt na dostawę energii elektrycznej w 2021 roku.
- Listopad – ukończono remont podstacji trakcyjno-energetycznej stacji Imielin i naprawę wejścia na stację Ratusz Arsenał.
- Grudzień – przy 4 ursynowskich stacjach metra stanęły wiaty rowerowe.
III linia
- 24 czerwca – ratusz zaprezentował wstępne wyniki analizy przebiegu praskiego odcinka linii M3.
- Lipiec – Warszawa otrzyma unijne wsparcie na studium III linii metra i inne opracowania transportowe.
- Grudzień – w studium technicznym I etapu III linii metra stwierdzono, że koliduje z nim tramwaj na Gocław.
Nowe pociągi
- 30 stycznia – Metro Warszawskie podpisało z konsorcjum firm Škoda Transportation i Škoda Vagonka wartą 1,308 mld zł umowę na dostawę od 37 do 45 pociągów.
- 7 kwietnia – Warszawa zawarła z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym umowę, umożliwiającą udzielenie kredytu o wartości do 654 mln zł na finansowanie zakupu nowego taboru.
- Lipiec–wrzesień – przeprowadzono konkurs, w ramach którego mieszkańcy nadali nowym pociągom metra nazwę Varsovia.
- 8 października – ukończono aluminiowe pudło pierwszego wagonu.
- Listopad – metro przystąpiło do kontroli nowych pociągów.
Metro w Krakowie
- Styczeń – firma ILF Consulting Engineers Polska, opracowująca od grudnia 2018 roku studium wykonalności budowy szybkiego, bezkolizyjnego transportu szynowego w Krakowie, rozpoczęła wprowadzanie w projekcie zmian uwzględniających uwarunkowania konserwatorskie.
- Grudzień – trwały prace nad ostatnim etapem studium i określono termin jego ukończenia na I kwartał 2021 roku.
A jaki był ten rok dla Koła Miłośników Metra? Z uwagi na epidemię koronawirusa niestety nie był dobry. Wprowadzone ograniczenia uniemożliwiły zorganizowanie jakiegokolwiek spotkania terenowego, dlatego nasza aktywność sprowadziła się wyłącznie do działalności medialnej i edukacyjnej na naszej stronie internetowej. Wzięliśmy również udział w zbiórce charytatywnej oraz zorganizowaliśmy konkurs z nagrodami. Liczymy, że w przyszłym roku będziemy mogli powrócić do poznawania nieznanych zakątków eksploatowanego i budowanego metra.
Mamy nadzieję, że wszyscy nasi sympatycy i czytelnicy spędzili Święta Bożego Narodzenia spokojnie i w rodzinnym gronie. Życzymy wszystkim, aby Nowy Rok 2021 był zdecydowanie lepszy od kończącego się właśnie 2020!